Doel: Minder armoede en schulden

Wat willen we bereiken?

·        We helpen meer Rotterdammers uit de problematische schulden.

·        We beperken de gevolgen van het leven met financiële problemen door het bieden van inkomensondersteunende regelingen. Indien nodig wordt ondersteund met aanvullende begeleiding. Aandachtpunt is het meer centraal toegankelijk maken van het gemeentelijk hulpaanbod. Hiermee vereenvoudigen wij processen en verlagen wij de drempel voor hulpvragen.

·        We zorgen ervoor dat minder Rotterdammers – en dus ook minder kinderen – leven in armoede. Met effectief en preventief beleid doorbreken we de intergenerationele ‘armoedecirkel’, zodat kinderen en jongeren een beter perspectief krijgen om zich gezond, veilig en kansrijk te ontwikkelen.

Wat gaan we daarvoor doen?

In het beleidskader armoede en schulden 2023-2026 staan 10 doelen met bijbehorende acties en beoogde resultaten. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste beoogde effecten en het resultaat tot nu toe. Deels valt de basisdienstverlening van Grip op Geldzaken en de Kredietbank (KBR) ook hieronder, maar de ondersteuning die zij bieden aan Rotterdammers is breder. Zo verstrekt de KBR bijvoorbeeld ook sociale leningen voor eventuele kleine schulden en geeft zij geldlessen in het basisonderwijs. Grip op Geldzaken geeft ook adviezen aan de rechtbank bij aanvragen voor beschermingsbewind, werkt samen met bewindvoerders en geeft financiële adviezen aan Rotterdammers die zich melden bij de gemeente met kleine financiële problemen, waardoor schuldbemiddeling niet noodzakelijk is.

De gemeente zet in op vroegsignalering van Rotterdammers met schulden en op een groter bereik van inkomensondersteunende voorzieningen. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste beoogde effecten en het resultaat tot nu toe van de 10 doelen uit het beleidskader armoede en schulden 2023-2026 .

Vroegsignalering

De gemeente zet in op vroegsignalering van Rotterdammers met schulden en op een groter bereik van inkomensondersteunende voorzieningen. Dat gebeurt door contact te zoeken met Rotterdammers met een (eventueel dreigende) betalingsachterstand. Basis hiervoor zijn signalen over betalingsachterstanden van huur, energie, zorgverzekering en water. De gemeente stuurt een brief, belt of gaat op huisbezoek, afhankelijk van de hoogte van de betalingsachterstand. Daarnaast werkt de gemeente samen met welzijnsorganisaties, scholen en informele wijkorganisaties op plekken waar veel Rotterdammers komen. Zo wil de gemeente met deze Rotterdammers in contact komen. Ook werkt de gemeente samen met bewindvoerderskantoren. Zij kunnen Rotterdammers met schulden snel aanmelden voor schuldbemiddeling. Momenteel hebben 126 bewindvoerderskantoren het samenwerkingsconvenant met de gemeente ondertekend.

Bereik van inkomensondersteunende regelingen 

Om het bereik van de inkomensregelingen te vergroten, werkt de gemeente aan een advies-en aanvraagmodule, proactieve informatie van partnerorganisaties en zet de gemeente promoteams in in wijken waar het bereik achterblijft. Het actief informeren van Rotterdammers en samenwerkingspartners intensiveert de komende periode om het bereik te verhogen, zowel om inkomensvoorzieningen bekender te maken als de instroom bij de schulddienstverlening te vergroten.

Voor de regelingen die al een bereik van 100% of bijna 100% hebben, is het doel dit maximaal te behouden.

Dit geldt voor:   
•  Kindtegoed, het bereik in 2023 was 116%  
•  Jeugdtegoed, het bereik in 2023 was 118% 
•  Kwijtschelding afvalstoffenheffng, het bereik in 2023 was 96%. 

Voor de regelingen die een lager bereik hebben, is het doel een minimaal bereik van 80% te realiseren. Dit geldt voor: 

•     AOW-tegoed, het bereik in 2023 was 72%  
•    Individuele Inkomenstoeslag, het bereik in 2023 was 36%. 

Het bereik van het AOW-tegoed laat de laatste jaren een stijgende lijn zien en is in geheel 2023 72%. Door middel van de extra inzet van onder andere promoteams, toegankelijke informatie en de toekomstige aanvraag- en adviesmodule trachten we in 2026 het beoogde effect van 80% te bereiken. Eind augustus 2024 is het bereik ruim 73%.

De doelgroep van de Individuele Inkomenstoeslag (IIT) bestaat uit huishoudens waarvan de kostwinner tussen de 21 en 65 jaar oud is, een inkomen tot 130% van het Wettelijk Minimumloon (WML) heeft, en er geen uitzicht is op inkomensverbetering. Als gevolg van de stijging van het WML (met 10% op 1 januari 2023) is de doelgroep van de IIT gegroeid van 56.100 in 2022 naar 68.400 in 2023. Het aantal huishoudens in de doelgroep is een ruwe schatting; het is niet mogelijk rekening te houden met het ‘inkomensverbeteringscriterium’. Het gaat dus om alle particuliere huishoudens met een inkomen tot de inkomensgrens, waarvan de hoofdkostwinner tussen de 21 en 65 jaar oud is. Het bereik van de IIT tot en met augustus is 29%. We zetten ons in om in de tweede helft van 2024 het bereik verder te verhogen, door extra in te zetten op communicatie over de regeling.

Naast deze concrete acties, waarvan we de resultaten jaarlijks meten (voortgangsrapportage beleidskader), zetten we ook andere acties in, bijvoorbeeld:  

• Het betrekken van grote werkgevers in Rotterdam bij de aanpak van armoede en schulden. In de volgende voortgangsrapportage (voorjaar 2025) informeren wij uw raad over de uitkomsten van deze gesprekken en eventuele verdere samenwerking met het MKB en het bedrijfsleven;
• Een aanbod van energiebesparende maatregelen, zoals energieklussers en collectieve energie coaching, om de energierekening van Rotterdammers te verlagen. Er is specifieke aandacht voor werkende armen.

De stand van zaken van alle acties staat ook in de jaarlijkse voortgangsrapportage van het beleidskader Armoede en Schulden. De eerste voortgangsrapportage is in het tweede kwartaal van 2024 met de gemeenteraad gedeeld.

Hoe meten we dat?

Toelichting indicatoren

Collegetarget: Het aantal intakes van Rotterdammers die hulp zoeken voor hun geldproblemen neemt toe

Het aantal intakes van Rotterdammers die hulp zoeken voor hun geldproblemen neemt toe door samenwerking met organisaties in de stad, door vroegsignalering van problematische schulden en door communicatie over het ondersteuningsaanbod.

In het jaarverslag van 2023 en de voortgangsrapportage Armoede & Schulden is het aantal intakes over dit jaar vastgesteld op 5.326. Dit wijkt af van de 5.339 intakes die de Rekenkamer Rotterdam in het rapport over de collegetargets heeft opgenomen. De verklaring is dat de gemeente en de Rekenkamer op verschillende manieren gegevens selecteren. Voortaan gebruikt de gemeente in haar rapportages de gegevensselectie die de Rekenkamer Rotterdam hanteert. 

Collegetarget: Aantal gestarte schuldregelingen

In de Begroting 2024 is een onjuist cijfer weergegeven bij de realisatie van het aantal gestarte schuldregelingen. In deze begroting staat bij het aantal gestarte schuldregelingen in 2022: 1.886. Het waren er echter 2.031.

Vroegsignalering:

• Aantal partijen dat is aangesloten bij het convenant vroegsignalering: Doel is een stijging van het aantal partijen dat zich aansluit bij het gemeentelijk convenant vroegsignalering. Het aantal convenantpartners is gestegen naar 316 in april 2024 (204 in april 2023). 

• Aantal aanmeldingen vanuit Vroegsignalering (Hulpteam Geldzaken) bij het Expertise Team Financiën (ETF): Doel is een stijging van het aantal aanmeldingen van het Hulpteam Geldzaken bij het Expertiseteam Financiën (ETF). Het aantal aanmeldingen t/m augustus 2024 is 285. In 2023 waren er in totaal 406 aanmeldingen.

• Mediane schuld: De gemeente streeft naar een daling van de mediane schuld van Rotterdammers die ondersteuning van de gemeente krijgen. De mediane schuld daalt al een aantal jaren op rij. In 2022 was dit € 19.763 en in 2023 was dit € 19.237. Tot en met augustus 2024 is er geen daling te zien, maar een kleine stijging. De mediane schuld is € 19.487. De mediaan is de waarde in het midden van een dataset als je de waarden in volgorde hebt gezet van laag naar hoog.

Over al deze bovenstaande resultaten rapporteert het college elk voorjaar in de voortgangsrapportage van het beleidskader armoede en schulden.