Doel: Vitale wijken

Wat willen we bereiken?

Gezond wonen en een klimaatneutraal gebouwde omgeving zijn uitgangspunten voor een toekomstbestendige stad. De gemeente levert, als toezichthouder op de basiskwaliteit van de bestaande woningvoorraad, in toenemende mate een bijdrage aan de toekomstbestendige stad. Dat begint bij een goede fundering. Het Funderingsloket levert hier een belangrijke bijdrage.   

Door de druk op de woningmarkt en de stijgende energielasten staat de betaalbaarheid van wonen onder druk. In de rol als marktmeester op de particuliere verhuurmarkt stuurt de gemeente op goed verhuurderschap.  

Om een brede groep Rotterdammers een aantrekkelijke wooncarrière te kunnen bieden, is in sommige wijken een grotere differentiatie in de woningvoorraad noodzakelijk.   

Om een basisniveau van fysieke veiligheid en leefbaarheid te behalen of vast te houden is toezicht op het naleven van omgevingsrecht noodzakelijk. Als veel mensen het omgevingsrecht naleven, draagt dat bij aan het realiseren van een aantrekkelijke woonstad. De wettelijke bevoegdheden van de gemeente en expertise op het gebied van vergunningverlening, toezicht en handhaving worden ingezet om dat gedrag vast te houden, te verhogen en desnoods af te dwingen. Waar mogelijk werken we hiervoor samen met veiligheidspartners.   

Concreet willen we het volgende bereiken:  

• Een woningvoorraad waarvan de basiskwaliteit op orde is.  
• Een toekomstbestendige woningvoorraad doordat investeringen in onderhoud en verbeteringen worden gecombineerd met slim, stapsgewijs verduurzamen. 
• Wijken met een gedifferentieerde woningvoorraad die aantrekkelijk is voor diverse doelgroepen.  
• Wijken met een eerlijke en gezonde particuliere verhuurmarkt.
• Een goed gefundeerde woningvoorraad. 
• Inzicht in de stapeling van opgaven en de eigendomssituatie in de bestaande particuliere woningvoorraad. 
• Een veilige en leefbare stad door het naleven van wet- en regelgeving door bewoners, ondernemers en gebruikers van de stad op het gebied van omgevingsrecht.

Wat gaan we daarvoor doen?

Basiskwaliteit op orde

• Door middel van de Aanpak Basiskwaliteit worden eigenaren en VvE’s in de meest kwetsbare wijken in de stad gestimuleerd, (financieel) ondersteund en begeleid in het wegwerken van onderhoudsachterstanden. Daarbij worden de eerste verbeter- en verduurzamingsstappen van de woning gezet. 
• Eigenaren worden ondersteund in het opstellen van een onderhoudsplan. Daarbij streven we naar een duurzaam meerjarenonderhoudsplan. 
• Per collegeperiode worden 3.000 woningen aangepakt. 
• Ieder jaar wordt een deel van het totale aantal woningen projectmatig opgenomen in de Aanpak Basiskwaliteit. Zodat uiteindelijk alle 3.000 woningen worden aangepakt. Gemiddeld zijn dit 750 woningen per jaar.

Toekomstbestendige woningvoorraad

• Door middel van het programma Bestaande Voorraad worden eigenaren – ook in VVE-verband – door middel van financiële ondersteuning en advies bijgestaan om de woning op een toekomstbestendig niveau te brengen. Dat wil zeggen: beter geïsoleerd, aardgasvrij, bouwkundig en constructief op orde, gezond en veilig. 
• Het programma wordt uitgewerkt in een uitvoeringsprogramma Particuliere Woningvoorraad. Zodat in de periode 2023-2027 1.000 tot 2.000 eenheden in het spoor grondige aanpak worden vergroot en/of verbeterd. 

Woningen samenvoegen, vergroten en verbeteren

• Om een breder woningaanbod te creëren en een kwaliteitsslag te maken in de particuliere woningvoorraad in de focuswijken van Rotterdam-Zuid, ondersteunen we eigenaren (financieel) en begeleiden we hen in het samenvoegen en vergroten van de woning.   
• De inzet om te komen tot een gedifferentieerd woningaanbod wordt geleverd in zeven focuswijken in Rotterdam-Zuid en de Landbouwbuurt in Vreewijk. 
• Woningeigenaren kunnen 35.000 euro subsidie krijgen voor het samenvoegen van woningen en 20.000 euro subsidie voor het vergroten van hun woning. 

Goed huren en verhuren

• Huurders worden op verschillende manieren ondersteund: door middel van bewustwordingscampagnes, advies en begeleiding. Per kwartaal worden 250 woningopnames uitgevoerd door het huurteam in de zes focuswijken. Stadsbreed ondersteunt en begeleidt het huurteam huurders bij het aanpakken van misstanden.
• Huurders kunnen misstanden bij verhuringen op basis van de algemene regels uit de Wet goed verhuurderschap sinds juli 2023 melden bij het gemeentelijke meldpunt Ongewenst Verhuurgedrag. De meldingen worden vanuit de aanpak opgepakt door onder andere bouwinspecteurs. Ons doel is om 90 procent van de meldingen binnen onze servicenormen af te handelen.
• Met de komst van de Wet goed verhuurderschap geldt sinds juli 2023 een vergunning voor het verhuren van zelfstandige woonruimte in Carnisse.  Binnen de pilot is het doel om 20 procent van de excessen ten aanzien van te hoge huren eind 2024, door middel van handhaving door de gemeente, aan te pakken.  De overige misstanden worden via het huurteam opgepakt. Met de komst van de Wet betaalbare huur, vervalt per 1 juli 2025 de verhuurvergunningplicht in Carnisse.  

Aanpak funderingsproblematiek

• Het funderingsloket voert een actief meersporenbeleid uit dat bestaat uit het informeren, faciliteren, stimuleren en handhaven van particuliere woningeigenaren met woningbezit in funderingsrisicogebieden. 

Kennisontwikkeling van de bestaande voorraad

Er wordt blijvend expertise opgebouwd om de uitdagingen binnen de bestaande woningvoorraad het hoofd te bieden. Zo wordt gewerkt aan de Motie ‘Wie gaat de 18 miljard betalen’.

Deze motie vraagt om een plan van aanpak voor een maatschappelijk debat over de herstelopgave en het toekomstbestendig maken van de Rotterdamse woningvoorraad, waarin alle mogelijkheden en scenario’s uiteen worden gezet en hierin ook verschillende financieringsmogelijkheden mee te nemen, en breed aantal experts te betrekken.

In het kader van de opgaven uit het vitaliteitsonderzoek wordt met marktpartijen en onderzoeksinstituten gewerkt aan kennisdeling, (financiële) instrumentontwikkeling en oplossingen om de particuliere woningvoorraad toekomstbestendig te maken. Voor april 2025 wordt een afdoeningsvoorstel verwacht.

Toezicht en handhaving

Om het naleefgedrag te bevorderen hebben bewoners en ondernemers de mogelijkheid om contact op te nemen met de gemeente voor advies. En we gaan samen met netwerkpartners actief gebieden en wijken in voor controles.

• De dienstverlening naar bewoners en ondernemers is optimaal. Na het contact door bouwinspecteur met een melder wordt een mogelijke behandeling gestart. Het doel is om 90 procent van de inkomende meldingen binnen de gestelde termijnen af te handelen.
• Wanneer er een melding binnenkomt gaan we eerst in overleg met de overtreder om te komen tot een oplossing. Dat noemen we ‘minnelijk overleg’. In dit gesprek stuurt een bouwinspecteur aan op het naleven van wet- en regelgeving door de overtreder. Het inzetten van handhaving – bijvoorbeeld door het opleggen van een dwangsom – geldt als sluitstuk van een traject wanneer een overtreder niet meewerkt. Ons doel is dat 85 procent van de inkomende meldingen op minnelijke wijze wordt afgehandeld.
• De controles binnen het Integraal Handhavingsplan (IHP) voeren we uit met veiligheidspartners in de stad. Deze programmatische inzet geldt als proactieve inzet bij specifieke doelgroepen (branches). De branches variëren van bedrijven in het havengebied, ziekenhuizen tot kinderdagverblijven en ouderenhuisvesting. Tijdens controles wordt gekeken of er bijvoorbeeld wordt voldaan aan de brandveiligheidseisen, milieuwetgeving maar ook of een pand bouwkundig in orde is. Door gezamenlijk op te trekken wordt in een controle gebruik gemaakt van elkaars expertise. Zo werken we efficiënter aan controles en wordt de controledruk bij ondernemers en dienstverleners in de stad verlaagd. Per jaar voeren we 1.700 IHP-controles uit.

Hoe meten we dat?

Toelichting indicatoren

Wijkgerichte aanpak funderingsproblematiek (aantal woningen)

Het betreft het aantal woningen met houten paalfunderingen. De eigenaren daarvan zijn door het Funderingsloket benaderd om ze bewust te maken van dit probleem. De eigenaren worden gestimuleerd funderingsonderzoek uit te voeren. Hiervoor is subsidie beschikbaar. Mede op basis van urgentie wordt ingezet op de aanpak van specifieke woningblokken met funderingsproblemen.

Bloksgewijze aanpak funderingsproblematiek (aantal woningen)

Mede op basis van urgentie begeleiden we woningeigenaren die te maken hebben met funderingsproblemen in het proces. Het gaat hierbij voornamelijk om blokken die in het verleden onderdeel waren van een wijkgerichte aanpak maar waar uiteindelijk geen funderingsonderzoek is uitgevoerd. Ook betreft het blokken waarbij het vermoeden bestaat dat de fundering (zeer) slecht is. Deze eigenaren worden, naast de geboden procesbegeleiding, dringend geadviseerd funderingsonderzoek uit te voeren. Indien nodig wordt hierbij handhaving ingezet.

Basiskwaliteit woningen (aantal woningen)

De ambitie is om deze collegeperiode stadsbreed 3.000 woningen aan te pakken. Het overgrote deel daarvan bevindt zich in NPRZ-gebied. Gemiddeld betreft het op jaarbasis 750 woningen. Voor het werven van adviesbureaus die de Aanpak Basiskwaliteit gaan uitvoeren in samenwerking met VVE-010 is in maart 2024 een aanbestedingsprocedure gestart. Uit deze procedure is naar voren gekomen dat de adviesbureaus zich niet volledig hebben ingeschreven op de aanbestede percelen. Dit gaat vertraging oplopen in de uitvoering van de aanpak. Daarom sorteren we al voor op de vertraging in de planning voor realisatie 2024 en raming 2025. De cijfers zijn aangepast.

Verstrekte subsidies woningvergroting

Het aantal verstrekte subsidies voor woningvergroting in 2024 loopt achter bij het aantal dat is begroot. Op het huidige subsidieaanbod komen minder reacties dan voorzien. In 2024-2025 wordt de aanpak geëvalueerd en mogelijk ingezet op een nieuwe communicatieaanpak om de aantallen te vergroten.

Jaren 2026 en 2027 zijn nog niet te ramen omdat de regeling loopt tot september 2026.