Doel: Meer ruimte voor economie en vernieuwend ondernemerschap in een stad die aantrekkelijker wordt

Met een groeiend aantal inwoners en de economische opgaven waar we voor staan, neemt de ruimtebehoefte van economische functies toe. Tegelijkertijd is er ruimte nodig voor woningbouw, energietransitie, voorzieningen en natuur. Dit zorgt voor conflicterende ruimteclaims.

De opgave is het behouden en creëren van ruimte voor werk en ondernemingen, en van werklocaties die klaar zijn voor de toekomst. Werklocaties moeten passen bij de eisen van de economie van de toekomst en aansluiten bij de principes van goede groei. Ook moet er een goede combinatie zijn van de ruimte voor bedrijven, voor woningbouw én voor voorzieningen zoals winkelgebieden. Een goede combinatie draagt bij aan een aantrekkelijke stad voor ondernemers, inwoners en bezoekers.

Wat willen we bereiken?

• Aantrekkelijke winkelgebieden
• Innovatieve werkgebieden
• Toekomstbestendige werklocaties

Wat gaan we daarvoor doen?

Aantrekkelijke winkelgebieden

• De gemeente zet in op de transformatie van winkelstraten naar aantrekkelijker ontmoetings- en verblijfsgebieden. Hiervoor is het Fonds vitale kerngebieden beschikbaar. We werken samen met vastgoedeigenaren, winkeliers, wijkraden en klanten. Het gaat om een brede aanpak per gemeente waar per winkelgebied maatwerk wordt toegepast.
• We voeren daarnaast gesprekken met de grote verhuurders van winkelpanden om leegstand te voorkomen die het gevolg is van hoge huren.
• De gemeente realiseert aantrekkelijke Rotterdamse warenmarkten voor bezoekers en marktkooplieden. Hiervoor wordt ingezet op een gevarieerd aanbod van producten die op de markt te koop zijn, op aantrekkelijke marktterreinen en wordt er gestreefd naar een goede bezetting van de marktkramen.

Innovatieve werkgebieden

• De gemeente subsidieert de organisatie Erasmus MC Campus (Stichting Rotterdam Square). Deze stichting is de nieuwe spil die innovaties, wetenschap en bedrijven met elkaar verbindt en zo werkt aan een optimaal health tech-vestigingsklimaat in Rotterdam
• De gemeente geeft invulling aan de ambitie om M4H te ontwikkelen voor innovatieve maakbedrijven die bijdragen aan de energietransitie, de circulaire economie en digitalisering. Samen met het Havenbedrijf Rotterdam zorgt de gemeente voor de juiste ruimtelijke randvoorwaarden
• De gemeente stimuleert het aanbod aan betaalbare werkruimtes voor innovatieve bedrijven in verschillende werkgebieden in de stad. Hiervoor ontwikkelt de gemeente in samenwerking met andere overheden sturingsinstrumenten.

Toekomstbestendige werklocaties

• De gemeente vernieuwt bedrijventerreinen om ruimte te bieden aan economische vernieuwing en groei. Dit doen wij onder andere door verplaatsing van bedrijven naar bedrijventerreinen mogelijk te maken en bedrijven te weren die niet op deze bedrijventerreinen zijn aangewezen. Wij onderzoeken in dit kader op de Spaanse Polder -samen met de bedrijvenraad- de mogelijkheden om het industriepark beter te benutten en in M4H werken wij aan een innovatief woon-werkmilieu met ruimte voor de innovatieve maakindustrie.
• We stellen ook integrale kaders voor werklocaties en voorzieningen op in samenhang met andere opgaven zoals wonen. Het doel is een evenwichtige ontwikkeling van werkruimtes in relatie tot de groei van het aantal woningen
• De gemeente voert de subsidieregeling Bedrijfsruimte Maakindustrie Ruimte voor de maakindustrie’ uit. Hiermee biedt de gemeente  nieuwe bedrijven uit de maakindustrie de mogelijkheid zich te vestigen in Rotterdam en bestaande bedrijven uit de maakindustrie te groeien. In 2024 is deze regeling verruimd van alleen focus op Spaanse Polder en M4H naar bedrijfsterreinen in de hele stad.
• Inzet van transformatiemanagers die helpen bij de transformatie van leegstaande winkelpanden naar bedrijfsruimten
• De gemeente onderzoekt de inzet van meer sturingsinstrumenten om de beschikbaarheid van bedrijfsruimte te garanderen. Sturingselementen zijn bijvoorbeeld inzet van wet- en regelgeving en van subsidies.
• Inzet van de subsidieregeling ‘Energievouchers’ om ondernemers te ondersteunen die de duurzaamheid van hun bedrijfspand op bedrijventerreinen willen verbeteren.
• We hebben als doelstelling om de omvang m² bvo bedrijfsruimte in de komende vier jaar gelijk aan het huidige niveau te laten blijven én met het actieplan Bedrijfsruimte zetten we in op sturing op het juiste bedrijf op de juiste plek.

Hoe meten we dat?

Toelichting indicatoren

Collegetarget bedrijfsruimte: De doelstelling voor deze collegeperiode is behoud van voldoende bedrijfsruimte door te zorgen dat de omvang m² bedrijfsruimte blijft op het niveau van 1 januari 2022

Na een stijging in 2022 is de omvang van de voorraad bedrijfsruimte in 2023 met ongeveer 4.000 m2 afgenomen (er is 80.000 m2 bedrijfsruimte toegevoegd en 84.000 m2 onttrokken). Vooral door uitgifte van grond op bedrijventerreinen kwam er nieuwe bedrijfsruimte. Op basis van grote gebiedsontwikkelingen met vooral woningbouw, is de verwachting dat de komende jaren steeds meer sprake is van onttrekkingen. Bijvoorbeeld in de gebiedsontwikkelingen van Provimi en Codrico. Daarbij is sprake van beperkte vervanging ter plekke of van compensatiemogelijkheden elders in de stad. Daarom is het behalen van de target nog onzeker, ondanks de licht positieve ontwikkeling. De inzet op het reduceren van transformaties en stimuleren van toevoegingen is ook de komende jaren belangrijk.  Zo worden bij de uitgifte van nieuwe kavels grond op de bedrijventerreinen Spaanse Polder en Hordijk sinds 2023 de milieucategorie en de bebouwingsdichtheid als selectiecriterium gebruikt zodat de nog beschikbare ruimte beschikbaar komt voor zwaardere bedrijven en intensief gebruikt wordt. Door de subsidieregeling Maakbedrijven worden de kansen voor deze doelgroepen verder vergroot.

Aanpak 25 winkelstraten om deze in deze collegeperiode de winkelgebieden toekomstbestendiger en economisch vitaal te maken door ze om te vormen naar aantrekkelijker ontmoetings- en verblijfsgebieden

Meting en monitoring gebeurt binnen het programma Vitale kerngebieden op basis van de gebiedsgerichte aanpakken en subsidieaanvragen aanpak Vitale kerngebieden.

De start is meestal een afspraak tussen collectieve ondernemers, vastgoedeigenaren en de gemeente om een gezamenlijk document op te stellen. In zo'n document staat de ambitie en een strategie voor de straat. Dit gebeurt door voorgesprekken met vertegenwoordigers en belanghebbenden in het gebied. De gemeente zet hiervoor kwartiermakers en bedrijfscontactfunctionarissen in.

Vanaf 2022 is in 29 gebieden gestart met de aanpak om winkelgebieden toekomstbestendiger en economisch vitaal te maken. Daarmee is de doelstelling van deze indicator (25) behaald.

Verhogen van de bezettingsgraad van de marktkramen op de warenmarkten naar minimaal 80%

Deze indicator wordt jaarlijks gemonitord. De eindstand van 2023 was een bezettingsgraad van 71%. De bezettingsgraad van de marktkramen is gebaseerd op de inname van marktkramen door de vaste plaatshouder en de meelopers gemonitord gedurende de marktdag. Een vaste plaatshouder is verplicht om zijn kraam minimaal éénmaal in de veertien dagen in te nemen. Vooral met slecht weer zijn minder kramen op de markt bezet dan het uitgegeven aantal vaste plaatsen. Hierdoor is op de marktdag het aantal bezette kramen lager dan het aantal kramen dat als vast is uitgegeven. Het aantal marktplaatsen dat per augustus 2024 als vast was uitgegeven is 80 %. Gedurende het jaar schommelt dit percentage vanwege opzeggingen en het tussentijds opnieuw uitgeven van een vaste plaats. Ook als vaste plaatshouders hun plaats niet innemen, betalen zij marktgeld. De op dagbasis lege plaatsen zijn beschikbaar voor de meelopers. Meelopers zijn marktondernemers die op de wachtlijst staan voor een vaste plaats. De inzet om de inname van de marktplaatsen zowel vast als op dagbasis te stimuleren gaat onverminderd verder.

Vanwege de bouwwerkzaamheden voor de RottaNova maakt de gemeente samen met de ondernemers een indeling voor de centrummarkt. Eind 2024 kiezen alle marktondernemers met een vaste plaats op de centrummarkt op basis van deze indeling een nieuwe plaats. Omdat alle ondernemers een nieuwe plaats moeten kiezen, is het voor meer ondernemers mogelijk een dubbele kraam te kiezen. Verder is eind augustus 2024 een online wervingscampagne gestart om meer ondernemers naar de Rotterdamse markten te trekken. Ondernemers die een artikel verkopen dat nog niet op die markt wordt verkocht, krijgen voorrang bij de uitgifte van een vaste plaats.